چگونه بفهمیم ماژول فیبر نوری SMF است یا MMF؟
برای اینکه متوجه بشویم ماژول فیبر نوری خریداری شده سینگل مود یا مالتی مود است چندین راه وجود دارد. راحتترین راه برای تشخیص وجود برچسبها بر روی SFPها میباشد. اغلب ماژولهای فیبر نوری داری برچسب هستند که SFPهای سینگل مود با حروف SM و SFPهای مالتی مود با حروف MM شناخته میشوند. روشی دیگر برای تشخیص رنگ به کار رفته بر روی دستههای SFP میباشد، که در ادامه به طور مفصل به آن میپردازیم.
تفاوت ماژول فیبر نوری SMF و MMF در چیست؟
قبل از پرداختن به تفاوت این دو نوع ماژول بهتر است تعریف کلی از SFP را عنوان کنیم: ماژول فیبر نوری SFP یا Small Form-factor Pluggable نوعی ترنسیور (ماژول فیبر نوری) است که در شبکههای ارتباطات داده و تلفنی مورد استفاده قرار میگیرد و این امکان را فراهم میکند که یک دستگاه شبکه را به انواع مختلفی از کابلهای فیبر نوری یا مسی متصل کنید. ماژولهای SFP توسط توافق MSA (Multi-Source Agreement) استاندارد شدهاند، به این معنی که میتوانند در تجهیزات شبکه از برندهای مختلف استفاده شوند. دو نوع اصلی ترنسیورهای فیبر نوری SFP بر اساس کابلهای فیبر نوری وجود دارد: Single-Mode SFP (SMF) و Multimode SFP (MMF).
ماژول فیبر نوری Single-Mode SFP
نوع فیبر: نوع فیبر استفاده شده در ماژولهای فیبر نوری سینگل مود از نوع SMF است. در این مورد از یک حالت نوری برای ارسال و دریافت دادهها استفاده میشود. به این معنا که در طول مسیر یک حالت نوری وجود دارد.
فاصله: ماژولهای Single-Mode میتوانند دادهها را در فواصل طولانی انتقال دهند و حداکثر مسافتی که این ماژولها دادهها و اطلاعات را منتقل میکنند 150 کیلومتر است. ناگفته نماند که انتقال اطلاعات در این مسافت بسته به نوع شبکه و ماژول انتخابی متخصصین دارد.
سرعت و پهنای باند: فیبر نوری سینگل مود پهنای باند بیشتری نسبت به فیبر نوری مالتی مود دارد و میتواند نرخ انتقال دادههای بالاتری را پشتیبانی کند زیرا به دلیل وجود یک مسیر هیچ پراکندگی نوری در طول مسیر وجود ندارد.
تشخیص ماژولهای فیبر نوری از طریق رنگ
تفاوت بین ماژولهای SFP سینگل مود و مالتی مود در رنگ Bale Clasp (دسته ماژول) است. قانون رنگبندی در تمامی شرکتهای تولید کنندهی SFP یکسان نیست اما به طور کلی Bale Clasp ماژولهای فیبر نوری MMF به رنگ مشکی و یا کرم هستند و رنگ کابلهای پچ کورد فیبر نوری مورد استفاده با این نوع از ماژولها معمولاً نارنجی (OM1/OM2)، سبز/ آبی (OM3/OM4)، یا سبز فسفری(OM5) هستند.
و متداولترین رنگ Bale Clasp ماژولهای SFP سینگل مود آبی است، اما برخی از آنها به رنگ زرد، قرمز و... نیز هستند. کابلهای پچ کورد فیبر نوری مورد استفاده با ماژولهای فیبر نوری SMF معمولاً به رنگ زرد هستند.
بررسی ویژگیهای ماژول فیبر نوری به وسیله OTDR یا Power Meter
استفاده از Power Meter یا (Optical Time-Domain Reflectometer) OTDR برای تشخیص ویژگیهای نوری ماژول SFP (Small Form-Factor Pluggable) امکان پذیر است. با استفاده از این ابزار میتوانید میزان شدت نور، طول موج، اتلاف انتشار و نوع فیبر سینگل مود یا مالتی مود را اندازهگیری نموده و در نصب، تعمیر و نگهداری شبکههای فیبرنوری از آن استفاده کرد. یکی دیگر از مزایای استفاده از این ابزار تشخیص مشکلات و خطاهای احتمالی در شبکه میباشد. همچنین با ارزیابی دادهها و کیفیت سیگنالها در طول فیبر نوری میتوان عملکرد شبکه را بهبود بخشید.
همانطور که اشاره کردیم پاور متر فیبر نوری (Power Meter) میزان شدت سیگنالهای نوری را اندازه گیری میکند و میتواند در ارزیابی ماژولهای SFP از اهمیت بالایی برخوردار باشد. در حالت کلی توان خروجی ماژولهای فیبر نوری سینگل مود از ماژولهای فیبر نوری مالتی مود بیشتر است.
دستگاه OTDR تجزیه و تحلیل جامعی از عملکرد نوری ماژول از طریق پارامترهایی مانند افت سیگنال و بازتاب بر روی مسیر فیبر نوری را فراهم میکند. فیبرهای SMF به طور کلی با کاهش از دست دادن سیگنال و افزایش بازتاب نسبت به فیبرهای MMF مشخص میشوند.
به طور خلاصه برای تشخیص ماژولهای فیبر نوری میتوانید موارد زیر را بررسی کنید:
بررسی برچسب یا دفترچه راهنمایی: به طور معمول، برچسبها یا مستنداتی همراه ماژول SFP است که حالت آن را مشخص میکنند. به عنوان مثال اگر واژه "SM" را دیدید برای نشان دادن حالت سینگل مود و واژهی "MM" برای نشان دادن حالت مالتی مود به کار میرود.
بررسی رنگ دستهی ماژولها: ماژولهای فیبر نوری سینگل مود اغلب به رنگ زرد، آبی، قرمز، نارنجی و... میباشد و ماژول فیبر نوری مالتی مود به رنگ کرم و یا مشکی است. اما این روش کاملاً معتبر نیست زیرا رنگ اتصالات به طور استاندارد تعیین نشدهاند.
اندازه هسته فیبر: به طور معمول قطر هسته فیبر نوری Single-Mode حدود ۹ میکرون است و نسبت به قطر هسته فیبر نوری مالتی مود که تقریباً ۵۰ یا ۶۲.۵ میکرون است بسیار کوچکتر میباشد. با استفاده از تجهیزات مناسب مانند میکروسکوپ میتوان قطر هسته فیبر داخل ماژولهای فیبر نوری را مشاهده و اندازه گیری نمود.
- طول موج مورد استفاده در ماژولهای MM معمولا 850nm و 1300nm است، در صورتی که طول موج ماژولهای فیبر نوری SM از 1270nm و 1625nm میباشد.