نوشته های بلاگ "2024" از "بهمن"

در بخش اول آموزش OTDR، به معرفی این دستگاه، کاربردهای آن، و انواع مختلف آن پرداختیم. همچنین، مفهموم پهنای پالس و نقطه کور در دستگاه OTDR را به طور کامل شرح دادیم.

نمودار OTDR که به عنوان دستگاه OTDR شناخته می‌شود، یک نمایش گرافیکی از بازتاب نور و پراکنده شده به سمت دستگاه OTDR می‌باشد که از نقاط مختلف یک کابل فیبر نوری دریافت می‌کند است. این نمودار ابزاری ارزشمند برای تشخیص عیوب و تأیید صحت لینک‌های فیبر نوری است.

عناصر کلیدی نمودار OTDR:

• محور افقی (X): محور X معمولاً نشان‌دهنده فاصله در طول کابل فیبر نوری است که معمولاً بر حسب کیلومتر بیان می‌گردد ولی در تنظیمات بر حسب Mile یا Foot هم تنظیم می‌شود.
• محور عمودی (Y): محور Y معمولاً نشان‌دهنده سطح توان نوری بر حسب دسی‌بل (dB) است. مقادیر dB بالاتر نشان‌دهنده توان بیشتر و مقادیر dB پایین‌تر نشان‌دهنده توان کمتر است.
• ردیابی (Trace): خط اصلی روی نمودار که سطح توان کلی را در حین حرکت پالس نور در طول فیبر و بازتاب آن نشان می‌دهد.
• رویدادها: رویدادها تغییرات ناگهانی در سطح توان در طول ردیابی هستند که می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی مانند اتصالات، کانکتورها، شکستگی‌ها، افت ذاتی فیبر، فیوژن ها و یا سایر ناهنجاری‌ها در فیبر باشند.
• نشانگرها: از نشانگرها برای تعیین مکان رویدادهای خاص روی Trace استفاده می‌شود.

اطلاعاتی که می‌توان از نمودار OTDR بدست آورد:

• طول کابل فیبر نوری: با خواندن فاصله بعد از اتمام تست از روی نمودار OTDR می‌توانید طول فیبر نوری را اندازه‌گیری کنید.
• مکان عیوب: رویدادها روی نمودار می‌توانند نشان‌دهنده مکان عیوب در فیبر نوری مانند شکستگی، اتصالات یا کانکتورها باشند.
• شدت عیوب: میزان  تغییر در سطح توان در یک رویداد می‌تواند نشان‌دهنده شدت عیب باشد.
• تضعیف فیبر: شیب نمودار می‌تواند نشان‌دهنده تضعیف کلی فیبر باشد که به معنای افت توان در واحد طول است.

نمونه‌ای از نمودار OTDR:

در این مثال (تصویر زیر)، نمودار چندین رویداد را نشان می‌دهد، از جمله دو اتصال و یک کانکتور. فیوژن ها باعث افت‌های کوچکی در سطح توان می‌شوند، در حالی که کانکتور باعث افت بیشتری می‌شود. شیب کلی نمودار نشان می‌دهد که فیبر دارای تضعیف تقریباً 0.3 دسی‌بل بر کیلومتر است.

تضعیف در فیبر نوری

تضعیف در فیبر نوری به معنای کاهش تدریجی قدرت سیگنال نور در طول مسیر کابل فیبر نوری است. این تضعیف به دلیل عوامل مختلفی،مانند افت ذاتی در خود فیبر و  عوامل خارجی، اتفاق می‌افتد.

میزان تضعیف معمولاً بر حسب دسی بل بر کیلومتر (dB/km) اندازه‌گیری می‌شود. مقادیر dB/km کمتر نشان‌دهنده تضعیف کمتر و اتلاف سیگنال کمتر است.

انواع تضعیف در فیبر نوری:

• تضعیف ذاتی: این نوع تضعیف به دلیل خواص خود فیبر، مانند جذب و پراکندگی نور، ایجاد می‌شود.
• جذب: برخی مواد موجود در فیبر، مانند ناخالصی‌ها یا عناصر سازنده کر، می‌توانند انرژی نور را جذب و آن را به گرما تبدیل کنند. این امر باعث کاهش شدت سیگنال می‌شود.
• پراکندگی ریلی: این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که امواج نور با عناصر سازنده کر فیبر تعامل می‌کنند و باعث بازتاب و پراکندگی نور در جهات مختلف می‌شوند. این پراکندگی نیز باعث کاهش شدت سیگنال می‌شود.
• تضعیف خارجی: این نوع تضعیف به دلیل عوامل خارجی، مانند خمیدگی، نقص و مشکلات فیبر، ایجاد می‌شود. که هر کدام را به اختصار توضیح می‌دهیم.
• خمیدگی: زمانی که کابل فیبر نوری خم می‌شود، سیگنال نوری می‌تواند تا حدی از بین برود زیرا از هسته خارج شده و به سمت روکش هدایت می‌شود.
• نقص: خراشیدگی، ترک و سایر نقص‌ها در فیبر نیز می‌توانند باعث پراکندگی و از بین رفتن نور شوند.
• آلودگی: گرد و غبار، خاک و سایر آلاینده‌ها روی سطح مقطع فیبر می‌توانند نور را جذب کرده و قدرت سیگنال را کاهش دهند.

عوامل موثر بر تضعیف:

• طول موج نور: طول موج‌های مختلف نور در فیبر، تضعیف‌های متفاوتی را تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، طول موج‌های بلندتر (مانند 1550 نانومتر) تضعیف کمتری نسبت به طول موج‌های کوتاه‌تر (مانند 850 نانومتر) دارند. هر چقدر طول موج بیشتر می‌شود افت کمتر می‌شود.
• نوع فیبر: فیبرهای سینگل مود معمولاً تضعیف کمتری نسبت به فیبرهای مالتی مود دارند.
• کیفیت تار و کابل: کابل‌های با کیفیت‌تر که نقص‌های کمتری دارند، تضعیف کمتری خواهند داشت.
• طول کابل: هر چه کابل بلندتر باشد، سیگنال تضعیف بیشتری را تجربه خواهد کرد.

تضعیف یک فاکتور مهم در طراحی و نصب کابل‌های فیبر نوری است. اگر تضعیف خیلی زیاد باشد، سیگنال خیلی ضعیف شده و توسط گیرنده قابل تشخیص نخواهد بود. برای غلبه بر تضعیف، می‌توان از تقویت‌کننده‌های سیگنال برای تقویت قدرت سیگنال در فواصل منظم در طول کابل استفاده کرد.

نکات کلیدی:

• تضعیف به معنای کاهش قدرت سیگنال نور در طول کابل فیبر نوری است.
• دو نوع تضعیف ذاتی و خارجی وجود دارد.
• عوامل متعددی بر تضعیف، از جمله طول موج نور، نوع فیبر، کیفیت کابل و طول کابل، تأثیر می‌گذارند.
• تضعیف یک فاکتور مهم در طراحی و نصب کابل‌های فیبر نوری است.
• برای غلبه بر تضعیف، می‌توان از تقویت‌کننده‌های سیگنال استفاده کرد.

بازتاب برگشتی در فیبر نوری

بازتاب برگشتی در فیبر نوری به پدیده‌ای اشاره دارد که در آن بخش کوچکی از نور در حال عبور از فیبر نوری به سمت منبع بازتاب می‌شود. این پدیده می‌تواند به دو دلیل اصلی رخ دهد:

1. پراکندگی ریلی (righley backscatter): این پدیده‌ای ذاتی در تمام مواد است که به دلیل تعامل نور با مولکول‌ها و اتم‌های تشکیل‌دهنده هسته فیبر رخ می‌دهد. این پدیده‌ منجر به یک سیگنال بازتاب برگشتی ضعیف و پیوسته در طول کل فیبر می‌شود.

1. انعکاس فرنل (fernel backreflection): این پدیده در تغییرات ناگهانی ضریب شکست فیبر و هوا، مانند کانکتورها، ابتدا و انتهای فیبر یا شکستگی رخ می‌دهد. این پدیده انعکاس‌های گسسته و قوی‌تر ایجاد می‌کند که می‌توانند در نقاط خاصی در طول فیبر موضعی شوند. انعکاس فرنل 20 هزار برابر بزرگ تر از بازتاب ریلی می‌باشد.

بازتاب برگشتی پیامدهای مثبت و منفی برای ارتباطات فیبر نوری دارد:

پیامدهای مثبت:

• بازتاب‌سنج نوری بر حسب زمان (OTDR): این تکنیک از نور بازتاب برگشتی برای اندازه‌گیری طول فیبرهای نوری، شناسایی عیوب و نقص‌ها و مشخصه ‌سازی کیفیت کلی آنها استفاده می‌کند.
• لیزرهای بازتابنده براگ توزیع‌شده (DBR): این لیزرها برای دستیابی به ویژگی‌های خاص انتشار طول موج، به بازتاب برگشتی کنترل‌شده در داخل حفره لیزر تکیه می‌کنند.

پیامدهای منفی:

• تضعیف سیگنال: نور بازتاب برگشتی به تضعیف کلی سیگنال کمک می‌کند و می‌تواند در فواصل بلند سرعت انتقال داده در لینک‌های فیبر نوری را محدود ‌کند.
• نویز: نور بازتاب شده برگشتی با سیگنال‌های اصلی ادغام شده و نویزی را ایجاد می‌کند. همچنین می‌تواند نسبت سیگنال به نویز (SNR) را کاهش دهد و کیفیت لیزر در گیرنده‌ها را کم کند.

برای به حداقل رساندن اثرات منفی بازتاب برگشتی، از تکنیک‌های مختلفی مانند کابل فیبر نوری باکیفیت، مدولاسیون پیشرفته و بهینه‌سازی طراحی فیبر  نوری استفاده می‌شود.

تفاوت های کانکتورهای APC و UPC:

در ارتباطات فیبر نوری، انتخاب کانکتور مناسب برای عملکرد بهینه و یکپارچگی سیگنال بسیار مهم است. دو نوع کانکتور اصلی در بازار وجود دارد: APC و UPC. درک تفاوت های آنها می تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه برای نیازهایتان کمک کند.

• زاویه پولیش (pulish angle): کانکتورهای APC (پولیش زاویه دار) دارای زاویه پولیش 8 درجه هستند، در حالی که کانکتورهای UPC (پولیش صاف) دارای پولیش صاف با انحنای کمی هستند.

• افت بازگشتی: پولیش زاویه دار در کانکتورهای APC، نور بازتابیده شده به منبع نور را به حداقل می رساند و افت بازگشتی کمتری (65- دسی بل یا بیشتر) را به ارمغان می آورد. کانکتورهای UPC به دلیل بازتاب نور به عقب توسط سطح صاف افت بازگشتی بیشتری نسبت به کانکتور APC ارائه می دهند افت بازگشتی این کانکتورها در حدود (55- دسی بل یا بیشتر) می باشد.
• کاربردها:

• APC: این نوع کانکتورها به دلیل افت برگشتی کمتر نسبت به سایر کانکتورها برای شبکه های پرسرعت، مسافت های طولانی، کاربردهای حساس و انتقال ویدیو آنالوگ مناسب تر می باشند.
• UPC: این نوع کانکتورها برای لینک های کوتاه تر و شبکه های محلی اترنت مناسب‌تر هستند.

• کدگذاری رنگی: معمولاً کانکتورهای APC سبز و کانکتورهای UPC آبی هستند. با این حال، این همیشه یک شناساگر تضمین شده نیست، بنابراین بررسی مشخصات بسیار مهم است.

با استفاده روزافزون از اتصالات 10GbE، انواع گوناگونی از ترنسیورهای +10G SFP برای ارسال داده‌های 10Gbps در حالت‌های مختلف شبکه طراحی و تولید شده‌اند. این راهنما به شما کمک خواهد کرد تا انواع مختلف ماژول‌های +10G SFP موجود در بازار را دسته‌بندی کنید.

بر اساس نوع کابل‌ها، ترنسیورهای +10G SFP می‌تواند به سه دسته تقسیم شود:

1. ماژول مسی +10G RJ-45 SFP
2. ماژول فیبر نوری مالتی مود +10GBASE SFP
3. ماژول فیبر نوری سینگل مود +10GBASE SFP

ماژول +10GBASE-T SFP 

ماژول +10GBASE-T SFP (ماژول مسی) از استاندارد MSA (Multi-Source Agreement) پشتیبانی می‌کند و برای ارسال اطلاعات و داده‌ها با سرعت 10Gbps از طریق کابل‌های unshielded twisted-pair طراحی و تولید شده‌اند.

تاکنون اتصالات 10Gb از لحاظ انعطاف‌پذیری، اقتصادی، سازگاری با نسل‌های قبل و سازگار با کاربر، موثرترین انتخاب اتصالات اترنت 10G شده است.

با استفاده از کابل‌های اترنت Cat6a/Cat7 حداکثر مسافتی که می‎‌توان داده‌ها را انتقال داد 100 متر می‌باشد. در حقیقت ماژول‌های مسی +10G SFP دارای برد محدودی هستند و حداکثر مسافتی که می‌توانند اطلاعات را با سرعت 10Gbps انتقال دهند 30، 50 و 80 متر می‌باشد.

ویژگی‌های ماژول +10GBASE-T SFP  

• امکان اتصال از طریق کابل Cat6a
•  پشتیبانی از معماری Middle of Row، Top of Rack و End of Row

ماژول‌های فیبر نوری +10GBASE-T SFP طبق جدول با کابل‌های زیر سازگار است و از استانداردهای 10GBASE-T، 1000BASE-T و 100BASE-T پشتیبانی می‌کند.

 تفاوت‌ ترنیسورهای +10GBASE-T SFP با SFP+ DAC و +SFP را می‌توانید در جدول زیر مشاهده نمایید.

"توصیه می‌شود هنگامی که دو سوئیچ دارای پورت‌های +SFP و 10GBASE-T باشند، ابتدا از پورت‌های مسی 10GBASE-T استفاده کنید و پورت‌های +SFP را برای اتصالات آینده به یک شبکه نوری برای دسترسی به فواصل بلند نگه دارید."

ماژول فیبر نوری 10GBASE SFP+ Multimode

ماژول‌های فیبر نوری 10GBASE SFP+ Multimode به دو گروه  10GBASE-SR و 10GBASE-LRM تقسیم می‌شوند و برای انتقال اطلاعات و داده‌ها در مسافت‌های کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ماژول فیبر نوری +10GBASE-SR Multimode SFP

ماژول فیبر نوری 10GBASE-SR یکی از متداول‌ترین ماژول‌های 10GbE است. SR مخفف short-range (محدوده کوتاه) است و ماژول‌های 10GBASE-SR می‌توانند با استفاده از فیبر نوری مالتی مود OM3 (MMF) تا ۳۰۰ متر اطلاعات را انتقال دهد.

ماژول فیبر نوری 10GBASE-LRM MMF/SMF SFP

به عنوان جایگزین ترنسیور 10G BASE-LX4، ترنسیورهای فیبر نوری 10G BASE-LRM قادر به پشتیبانی از حداکثر مسافت 220 متر بر روی فیبر نوری مالتی مود می‌باشند. توجه داشته باشید که ماژول‌های 10GBASE-LRM سیسکو قادر به پشتیبانی از حداکثر مسافت 300 متر بر روی فیبرهای نوری سینگل مود (SMF) هستند.

ماژول فیبر نوری 10GBASE SFP+ Single mode

سه نوع اصلی از ترنسیورهای +10G SFP سینگل مود وجود دارند:

• 10GBASE-LR
• 10GBASE-ER
• 10GBASE-ZR

 که برای انتقال اطلاعات و داده‌ها در فواصل بلند مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ماژول فیبر نوری +10GBase-LR Single mode SFP

ترنسیور فیبر نوری 10GBASE-LR، LR مخفف "Long Reach" (دسترسی طولانی) است، با طول موج 1310 نانومتر عمل می‌کند و می‌تواند داده‌ها را تا مسافت 10 کیلومتر بر روی فیبر سینگل مود انتقال دهد. 

ماژول فیبر نوری +10GBase-ER Single mode SFP

به عنوان نسخه بهبود یافته از ماژول‌های LR، ترنسیور 10GBase-ER با طول موج 1550 نانومتر عمل می‌کند و برای انتقال اطلاعات  بر روی فیبرهای سینگل مود طراحی شده‌اند و تا 40 کیلومتر می‌تواند اطلاعات را انتقال دهد.

ماژول فیبر نوری +10GBase-ZR Single mode SFP

ترنسیور 10GBASE-ZR مشابه ترنسیور ER است. این ترنسیور 10GBASE-ZR با طول موج 1550 نانومتر و با استفاده از فیبرهای Single mode کار می‌کند، اما محدوده انتقال داده‌های آن به بیش از 80 کیلومتر می‌رسد.

طبق استاندارد IEEE 802.3ae کمترین فاصله‌ی کابل‌کشی برای ماژول‌های فیبر نوری SR، LRM، LR و ER برابر با 2 متر است.

همچنین برای برخی از کاربردهای ویژه ممکن است از ماژول‌های زیر استفاده کنید: 

ماژول‌های فیبر نوری +C/DWDM SFP

ماژول‌های +C/DWDM SFP در شرکت‌های بزرگ و مراکز داده استفاده می‌شوند. این ترنسیورها اغلب در 18 طول موج CWDM از 1270 تا 1610 نانومتر عمل می‌کند و محدوده انتقال آن از 10 تا 80 کیلومتر می‌باشد.

ماژول فیبر نوری +DWDM SFP

ترنسیور +DWDM SFP در طول موج‌های DWDM از CH17 تا CH61 عمل می‌کند و حداکثر مسافت انتقال داده 80 کیلومتر است.

ماژول فیبر نوری BiDi

ماژول فیبر نوری BiDi (Bidirectional)  می‌تواند همزمان اطلاعات و داده را در یک کانال ارتباطی ارسال و دریافت نمایند. این ترنسیور به عنوان یک نوع از ترانسیورهای WDM شناخته می‌شوند. ماژول‌های +BIDI SFP برای ایجاد اتصال دوطرفه اترنت 10 گیگابیت با استفاده از یک کابل فیبر یک حالته و اتصال‌گرهای LC تا 10 کیلومتر یا 40 کیلومتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. ماژول‌های دوطرفه باید به صورت جفت –D و –U استفاده شوند. 

ماژول فیبر نوری صنعتی (+Industrial SFP)

ماژول‌های صنعتی +SFP به طور خاص برای کار در گستره‌ای وسیع از دماهای عملیاتی چون 40- تا 85+ درجه سانتیگراد طراحی شده‌اند، این امر آن‌ها را برای کار در محیط‌های صنعتی و فضاهای باز با شرایط دشوار مناسب می‌سازد. این دماهای گسترده به ماژول‌های فیبر نوری این امکان را می‌دهد که در شرایط محیطی خاص نظیر دماهای بسیار پایین یا بسیار بالا، ارتفاعات بالا یا محیط‌های صنعتی با امواج الکترمغناطیسی قوی عمل کنند.

سوالات متداول در مورد ماژول فیبر نوری +10G SFP

آیا می‌توان از ترنسیورهای +Cisco SFP در سایر تجهیزات که برند متفاوتی دارند استفاده نمود؟

استفاده از ترنسیورهای +Cisco SFP در سایر تجهیزات که برند متفاوتی دارند توصیه نمی‌شود، اما برخی از سوئیچ‌های فیبر نوری با ترنسیورهای شرکت سیسکو سازگاری دارند.

تفاوت ترنسیور SFP-10G-LR و SFP-10G-LRM چیست؟

ماژول Cisco 10GBASE-LRM برای مسافت‌های 220 متر بر روی فیبر نوری Multimode و 300 متر بر روی فیبر نوری Single-mode پشتیبانی می‌کند، در حالی که Cisco 10GBASE-LR برای فواصل  10 کیلومتر بر روی فیبر نوری سینگل مود پشتیبانی می‌کند. همچنین قیمت ماژول فیبر نوری Cisco SFP-10G-LR کمی بیشتر از Cisco SFP-10G-LRM است.

آیا ماژول فیبر نوری 10GBASE-T می‌تواند از سرعت 10/100/1000Mbps پشتیبانی کند؟

در اغلب موارد ماژول فیبر نوری +10GBASE-T SFP به طور خودکار می‌تواند از سرعت 10/100/1000Mbps پشتیبانی کند.

تا کنون، ماژول‌های فیبر نوری +10G SFP به دلیل کارایی بالا، انعطاف‌پذیری در انواع اتصالات و کاربردهای مختلفی که دارند، به عنوان راهکاری مناسب در شبکه‌ها شناخته شده‌اند و یکی از اصلی‌ترین انتخاب‌ها برای بسیاری از Data Centerها می‌باشند.

Fiber Optic Closure یا مفصل فیبر نوری، یک دستگاه برای چیدمان و حفاظت از کابل‌های فیبر نوری است که به یکدیگر فیوژن می‌شوند. این دستگاه برای حفاظت از اتصال‌های فیبر نوری در برابر عوامل محیطی نظیر رطوبت، گرد و غبار، فشار و سایر شرایط نامساعد جوی طراحی شده‌اند. مفصل‌های فیبر نوری در انواع مختلفی مانند مفصل‌های عمودی و افقی، برای استفاده در زیر زمین، هوایی و داخل ساختمان‌ها موجود هستند و بسته به نوع کاربرد و ظرفیت ویژگی‌های متفاوتی دارند.

یکی از ویژگی‌های مهم مفصل‌های فیبر نوری، قابلیت آب‌بندی (Sealing) آنهاست که از ورود آب و گرد و غبار به داخل مفصل جلوگیری می‌کند و به این ترتیب طول عمر و کارایی شبکه فیبر نوری را افزایش می‌دهد. این مفصل‌ها معمولاً از موادی مانند پلاستیک مقاوم به فشار و حرارت ساخته می‌شوند و دارای لوازم جانبی مختلفی مانند سینی اسپلیس، نگهدارنده کابل و کیت‌های محافظتی هستند که به نصب و مدیریت آسان‌تر کابل‌ها کمک می‌کنند. استفاده از مفصل‌های فیبر نوری در نقاط مختلف شبکه، از جمله در محل اتصال‌های بین کابل‌های اصلی و فرعی، در تقویت‌کننده‌ها و ایستگاه‌های توزیع، برای حفظ کیفیت سیگنال و اطمینان از عملکرد پایدار شبکه، ضروری است.

انواع مفصل فیبر نوری

مفصل فیبر نوری افقی

مفصل فیبر نوری افقی شبیه یک محفظه مکعب مستطیل است. این نوع مفصل فیبر نوری به‌طور عمومی در محیط‌های هوایی و یا در زمین دفن می‌شوند. مفصل فیبر نوری افقی معمولاً یک یا چند کاست نگهدارنده اتصالات فیبر نوری دارد تا فضا و حفاظت لازم برای اتصالات فیبر نوری را فراهم کند. کاست‌های نگهدارنده اتصالات فیبر نوری ممکن است طراحی‌ها و تعداد فیبر مختلفی داشته باشند. معمولا تعداد فیبر مفصل فیبر نوری 12 و 24Core است.
مفصل‌های فیبر نوری افقی به‌طور طبیعی مقاوم در برابر آب و گرد و غبار طراحی شده‌اند. جنس این مفصل از پلاستیک سخت با مقاومت بالا تشکیل شده‌ است. این مفصل‌ها زمانی که در محیط‌های هوایی نصب می‌شوند باید حتما به‌طور محکم بسته شوند تا از آسیب ناشی از طوفان و باد جلوگیری شود.
تصویر زیر یک مفصل فیبر نوری افقی 96Core را نشان می‌دهد. این دستگاه دارای دو درگاه ورودی و دو درگاه خروجی بوده و فضایی برای اتصال 96 کور فیبر را فراهم می‌کند. در داخل مفصل فیبر نوری، چهار کاست نگهدارنده استاندارد 24کور پشت سر هم قرار دارند.

مفصل فیبر نوری عمودی 

مفصل فیبر نوری عمودی شبیه یک استوانه به نظر می‌رسد و گاهی اوقات به آن‌ها مفصل فیبر نوری کانالی هم گفته می‌شود. شکل استوانه‌ای این مفصل فیبر نوری امکان استفاده از آن را در بسیاری از محیط‌ها فراهم می‌کند، از این دستگاه بر روی زمین نیز استفاده می‌شود. باتوجه به افزایش نیازهای شبکه، مدل‌های مختلفی از مفصل‌های فیبر نوری عمودی وجود دارد. نسخه‌های با ظرفیت بالا و مدل‌های مختلف در تعداد کاست‌های اتصال نیز در بازار موجود است تا نیازهای پیچیده شبکه‌های فیبر نوری امروزی را برآورده کند. تعداد درگاه‌های (ورودی/خروجی) مفصل فیبر نوری استوانه‌ای نیز با نیازهای کاربر متغیر است. مفصل فیبر نوری استوانه‌ای به دلیل کاربردهای حوضچه ای خود، از مقاومت بالایی در برابر آب، جویدگی، ورود حشرات و آلودگی برخوردار است. 
تصویر زیر یک مفصل نوع عمودی را نشان می‌دهد که پنج درگاه ورودی دارد و تا 24 کور فیبر نوری را با دو کاست 12کور فراهم می‌کند.

عوامل مهم در انتخاب مفصل فیبر نوری 

ساختار شبکه نوری اغلب پیچیده است، به‌ویژه بخش دسترسی نوری نیازهای منحصر به فردی برای بهره‌وری دارد. یک مفصل فیبر نوری قابل اطمینان می‌تواند بسیاری از مسائل غیرضروری را حذف کند. به عنوان مثال، برای سیستم توزیع شبکه، یک مفصل فیبر نوری با دوام و مقاوم می‌تواند استفاده از دیگر تجهیزات توزیع شبکه دسترسی مثل کابینت‌های توزیع جلوگیری کند. هنگامی که شبکه به مرحله توزیع می‌رسد، یک مفصل می‌تواند یک توزیع کننده ایده آل باشد.

۱. سازگاری با کابل

مفصل فیبر نوری باید قادر باشد کابل فیبر نوری را پشتیبانی کند و با آن سازگاری داشته باشد. بنابراین، مهم است که قبل از انتخاب نوع مفصل مناسب، سازگاری با کابل را مشخص کنید. طراحی و کاربرد مفصل فیبر نوری با توجه به نوع محیط متغییر است. بنابراین، یک مفصل فیبر نوری برای مصارف هوایی طراحی متفاوتی نسبت به کاربردهای زمینی خواهد داشت.

۲. تعداد درگاه‌های کابل (ورودی، خروجی) 

درگاه کابل به‌عنوان ظرفیت ورودی کابل شناخته می‌شود. تعداد درگاه‌ها در یک مفصل فیبر نوری، ظرفیت آن را برای مدیریت تعداد کابل‌ها نشان می‌دهد. ظرفیت ورودی کابل یک مفصل فیبر نوری به تعداد درگاه‌های موجود برای فیوژن کردن تعداد کابل داخل مفصل اشاره دارد. تعداد درگاه‌های ارائه‌ شده در یک مفصل به عواملی مانند ظرفیت شبکه و تعداد کابل‌های استفاده ‌شده در شبکه بستگی دارد.

3. انواع کاست

کابل‌های فیبر نوری پس از ورود به مفصل ابتدا کاملا محکم به درون مفصل بسته می‌شوند، سپس لوزتیوب‌های کابل را وارد ورودی کاست می‌کنند، لوزتیوب‌ها در ورودی کاست محکم می‌شوند، سپس تارهای فیبر نوری درون کاست می‌آیند و برای اجرای فیوژن فیبر نوری آماده می‌شوند. کاست‌های درون مفصل یک ترکیب مناسب را فراهم می‌کنند تا کابل‌های فیبر نوری به هم فیوژن شوند و از مشکلات نصب جلوگیری کرده و به بهبود عملکرد کمک می‌کند. بنابراین، نحوه اتصالات باید در انتخاب مفصل فیبر نوری مد نظر قرار گیرد.

4. لوازم جانبی

ممکن است مفصل‌های فیبر نوری هوایی نیاز به آویزان شدن از سیم برق را داشته باشند، یا ممکن است به ستون متصل شوند. در هر دو حالت، همراه با مفصل‌ها، لوازم جانبی اضافی نیز لازم است. لوازم جانبی برای اتصال و ایمن‌ کردن باید توانایی تحمل سایش و فشارهای محیطی را داشته باشند.

5. مدیریت کابل

حفظ شعاع خمش پایین در نصب کابل‌های فیبری مهم است. اگر این عامل نادیده گرفته شود، عملکرد اتصال مورد نظر ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. مفصل فیبر نوری مدیریت و نظم کابل را به خوبی فراهم می‌کند، و البته این نکته مهمی است که باید مد نظر قرار بگیرد. مفصل‌هایی که نصب آسان را امکان‌پذیر می‌کنند، می‌توانند استرس یا آسیب اضافی را در هنگام دستکاری حذف کنند.

دستورالعمل نصب و آب‌بندی مفصل فیبر نوری

1. کابل را به اندازه استاندارد شرکت ارتباطات زیرساخت روکش برداری کنید.
2. سنتر ممبر(FRP) را به اندازه 8 سانتیمتر باقی بگذارید.
3. به اندازه 13 سانتیمتر از ابتدای روکش کابل را سمباده بزنید.
4. کابل را در محل ورودی مفصل قرار دهید به‌طوری که شروع روکش کابل در قسمتی که در شکل زیر نمایش داده می‌شود قرارگیرد.
5. محل قطع سنتر FRP و قرار گرفتن واشر را علامت گذاری نمایید.
6. اضافه سنتر FRP را قطع نمایید.
7. دوعدد واشر مناسب با سایز کابل را انتخاب و جدا نمایید و کابل را از مرکز آن عبور دهید.
8. محل بستن نوار چسب آببندی را برروی کابل علامتگذاری نمایید.
9. به اندازه سمت کوچک شابلون موجود در لواز مفصل (معادل 26,5 میلیمتر قطر نهایی کابل و نوار) از نوار چسب آببندی به‌دور کابل بپیچید .

نکته 1- نوار چسب دارای روکش نازکی می‌باشد که می‌بایست همزمان با باز کردن، آن‌را به آرامی از نوار اصلی جدا کنید، به‌طوریکه در نهایت کل نوار پیچیده شده به‌ دور کابل به‌صورت لاستیک یک پارچه در می‌آید که امکان باز کردن آن نباشد.

نکته 2 - استفاده کمتر و یا بیشتر از اندازه شابلون باعث عدم آببندی مفصل می‌گردد.

10- لاستیک هر چهار ورودی‌های مفصل را از طرف داخل و بیرون با گریس سیلیکون موجود در لواز مفصل کامال آغشته نمایید. تمامی سطوح را مطابق شکل زیر آغشته به گریس کنید.

توجه: به غیر از محل‌های مذکور به هیچ وجه از گریس استفاده نشود.

11. کابل را در محل ورودی مفصل قرار دهید و به سمت پایین فشار دهید، دقت نمایید که واشرهای اطراف نوار چسب دقیقا در شیار مربوطه بر روی ورودی مفصل قرار بگیرد. دقت کنید که واشرهای پلاستیکی دقیقا در شیار گرد ورودی‌های مفصل قرار گیرد، در صورت کج بودن مفصل آببندی نمی‌گردد. در محل ورودی‌های خالی از کابل، کورکن‌های موجود در مفصل را قرار دهید. (کورکن‌ها را نیز گریس سیلیکون بزنید)

نکته : به هیچ وجه بر روی کورکن‌ها نوار چسب نبندید.

توجه: عدم رعایت این مسئله باعث ورود آب به داخل مفصل می‌گردد.

به وسیله بست کمربندی و قلاب مخصوص کابل را ثابت نمایید.
12. کابل و سنتر آن را توسط بستهای مخصوص به تیغه فلزی TT شکل محک نمایید.
13. پیچ های آلن را به اندازه ای ببندید تا سطح کابل و ورودی مفصل همسطح گردد.
14. پس از انجام آرایش مفصل و فیوژن و ثابت کردن کاست‌ها طبق دستورالعمل شرکت ارتباطات زیرساخت، در مفصل را بر روی آن قرار دهید . 

توجه : در صورتی که در را بصورت برعکس گذاشته باشید یک طرف آن کاملا باز میماند. دقت نمایید که در جهت صحیح قرار گیرد.

15. پیچ‌های اصلی مفصل را به ترتیب شماره‌های درج شده روی آن از 1 تا 10 ببندید.

16. حتما پیچ‌ها را با استفاده از ترکمتر دقیق به ترتیب شماره و با فشار 27 نیوتن بطور یکسان سفت نمایید.
17. فشار کمتر از27 نیوتن باعث عدم آببندی و سفت کردن بیشتر باعث آسیب به پیچ و مهره‌ها می‌گردد.
18. از محل ولو مفصل مقدار 8 PSI باد وارد مفصل کنید، محل ورودی‌های کابل و اطراف مفصل را با آب و صابون اسپری کنید، در صورت عدم وجود نشتی، باد داخل مفصل را خالی کنید و در ولو را ببندید. ورود باد بیش از 10 PSI باعث دفرمه شدن مفصل می‌شود و مفصل غیر قابل استفاده میگردد.

توجه داشته باشید عدم رعایت مراحل فوق می‌تواند باعث عدم آببندی مفصل گردد.

امروزه با پیشرفت فناوری و تکنولوژی در صنعت مخابرات، کاربران تقاضای افزایش سرعت انتقال داده و پهنای باند را دارند. این تقاضا ناشی از رشد روزافزون استفاده از اینترنت، افزایش تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه، و افزایش حجم داده‌های مختلف ارسالی و دریافتی می‌باشد. به همین علت، متخصصین شبکه با استفاده از سیستم‌های تقسیم طول موج چندگانه یا همان WDM (Wavelength Division Multiplexing) به منظور ارتقاء عملکرد شبکه‌ها و تامین نیازهای رو به افزایش کاربران، به بهبود زیرساخت‌های ارتباطی می‌پردازند.

WDMها خود به سه دسته‌ی SWDM، CWDM و DWDM تقسیم می‌شوند. این سه طول موج برای افزایش پهنای باند فیبر، سیگنال‌های نوری با طول موج های مختلف را ترکیب و بر روی یک رشته فیبر ارسال می کنند. در این متن تفاوت طول موج های CWDM و DWDM به زبان ساده بیان شده است.

WDM چیست؟

WDM مخفف عبارت Wavelenght Division Multiplexing و فناوری است که می‌تواند حجم زیادی از اطلاعات و داده ها را بر روی یک شبکه فیبر نوری به طور همزمان و در مسافت‌های طولانی انتقال دهد. با استفاده از فناوری WDM می‌توان مصرف کابل های فیبر نوری را به حداقل رساند و در هزینه ها صرفه جویی نمود. استفاده از فناوری WDM به عنوان یک راه حل کلان در ارتقاء شبکه‌های ارتباطات فیبر نوری به حساب می‌آید. این فناوری به شبکه‌ها این امکان را می‌دهد که به طور همزمان از طول موج‌های مختلف نوری برای انتقال داده‌ها استفاده کنند، که به صورت چشمگیری به افزایش ظرفیت شبکه و افزایش سرعت انتقال اطلاعات منجر می‌شود. یکی از ارتقاء‌های مهم در این حوزه، DWDM و CWDM است که در آن تعداد زیادی از طول موج‌های نوری در یک فاصله کوچک تر استفاده می‌شود، این امر به افزایش چشمگیر در ظرفیت شبکه منجر شده و امکان ارسال حجم بیشتری از اطلاعات را فراهم می‌کند.

ویژگی‌های فناوری WDM

• انتقال اطلاعات با ظرفیت بالا: تکنولوژی WDM قابلیت انتقال و دریافت داده با ظرفیت بالا را دارد، که یک گزینه آماده برای انتقال پهنای باند وسیع مانند 100G، 400G است.
• انتقال اطلاعات و داده‌ها در فواصل بلند: در فناوری WDM اغلب از تقویت‌ کننده (EDFA) استفاده می‌شود که به تقویت بیشتر شدن شدت سیگنال‌های نوری برای انتقال در مسافت‌های بلند کمک می‌کند.
• صرفه جویی در منابع و هزینه‌های فیبر نوری

عملکرد WDM

WDM از یک دستگاه Multiplexer در سمت فرستنده و یک دستگاه Demultiplexer در سمت گیرنده استفاده می کند. Multiplexer تمام سیگنال‌های نوری که در سمت فرستنده قرار دارند را با یک دیگر ترکیب و به یک سیگنال نوری تبدیل می‌نماید، و دستگاه Demultiplexer که در سمت گیرنده قرار دارد سیگنال های ترکیب شده را از هم جدا و به مقصد مورد نظر منتقل می‌کند.

WDM به دسته های زیر تقسیم می شوند:

1. DWDM (Danse Wavelenght Division Multiplexing)
2. CWDM (Coarse Wavelenght Division Multiplexing)
3. SWDM (Short Wavelenght Division Multiplexing)

CWDM  ،DWDM و SWDM هر سه  فناوری توسعه یافته براساس تکنولوژی WDM هستند اما الگوهای طول موج و کاربردهای آن ها با یکدیگر متفاوت است.

SWDM در سیستم‌های فیبر نوری مالتی مود مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معرفی فناوری DWDM و CWDM

CWDM مخفف عبارت Coarse Wavelenght Division Multiplexing است که می‌توان آن را در اغلب شبکه های فیبر نوری و توپولوژی‌های نقطه به نقطه استفاده نمود. DWDM هم مخفف عبارت Danse Wavelenght Division Multiplexing است که برای اتصال به مراکز داده، شبکه‌های خدمات مالی و توپولوژی های حلقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

CWDM و DWDM هر دو راه حل های موثری برای افزایش پهنای باند و انتقال اطلاعات حجیم هستند اما تفاوت‌هایی با یک دیگر دارند که در ادامه به آن می‌پردازیم.

تفاوت CWDM و DWDM

• Channel Spacing (فاصله کانال)

فاصله کانالی به عنوان تفاوت nominal در فرکانس یا طول موج بین دو کانال نوری مجاور تعریف می‌شود و به عواملی چون Modulation، نرخ بیت کانال و تغییرات طول موج بستگی دارد.

قبل از پرداختن به فاصله‌ی کانالی بهتر است با مفهوم آن بیشتر آشنا شویم به شکل زیر توجه کنید همانطور که در شکل مشاهده می‌کنید در حالت پر تراکم (DWDM) کانال‌های انتقال سیگنال‌های نوری به یک دیگر بسیار نزدیک و پهنای هر کانال 0.8nm (نانومتر) می‌باشد. اما در حالت کم تراکم (CWDM) پهنای هر کانال به 20nm می‌رسد و فاصله‌ی سیگنال‌های نوری از یکدیگر بیشتر است.

"فاصله‌ی کانالی cwdmها بیشتر از  dwdm‌ها می‌باشد."

Cwdmها می‌توانند 18 طول موج را با فاصله‌ی کانالی 20nm (نانومتر) در شبکه، با طول موج‌های 1270nm تا 1610nm را انتقال دهد.

Dwdmها هم می‌توانند 40 ،80 و یا حداکثر 160 طول موج را با فاصله‌ی کانالی 0.4nm، 0.8nm  و 0.2nm را با سرعت 50/100 Ghz بر روی یک فیبر انتقال دهند و بازه‌ی طول موجی آن‌ها بین 1525nm تا 1565nm و 1570nm تا 1610nm می‌باشد.

” هنگامی که بخواهید تعداد بیشتری از سیگنال‌های نوری را بر روی یک واحد فیبر نوری انتقال دهید DWDM گزینه‌ی بسیار مناسبی هستند.“

• Transmission Distance (فاصله انتقال)

Dwdmها توانایی ارسال و دریافت اطلاعات و داده‌ها در مسافت طولانی را دارند اما CWDMها به دلیل عواملی چون تداخل و انعکاس، افت ایستگاهی و کاهش توان سیگنال بیشترین مسافتی که می‌تواند داده‌ها را انتقال دهد 160 کیلومتر می‌باشد.

• Modulation Laser (لیزر مدولاسیون)

DWDM از خنک کننده‌های لیزر استفاده می‌کند در حالی که CWDM این چنین نیست. خنک کننده لیزر از تنظیمات دما استفاده می‌کند تا بتواند عملکرد بهتر و ایمن‌تری را ارائه دهد. اما نیاز به توان و انرژی بیشتری نسبت به CWDM دارد.

مزایا و معیاب CWDM  و DWDM

همانطور که در بالا اشاره کردیم تفاوت اصلی و مهم در CWDM و DWDMها فاصله‌ی کانالی (Channel Spacing) می‌باشد. در ادامه مزایا و معایب هر کدام را به تفکیک بیان می کنیم.

1. مزایا CWDM

• مصرف انرژی پایین
• نیاز به فضای کمتر
• استفاده از کابل فیبر نوری SMF یا MMF
• استفاده از LED
• صرفه جویی در هزینه‌های راه اندازی و ارتقا

2. معایب CWDM

• ظرفیت کمتر نسبت به DWDM
• استفاده در فواصل کوتاه‌تر

3. مزایا DWDM

• حداکثر ظرفیت موجود در سیستم
• استفاده در فواصل بلند
• کاهش تعداد سایت‌های تکرار(AMP)

4. معایب DWDM

• نیاز به فضای بیشتر
• نیاز به توان بالاتر
• نیاز به لیزرها و فیلترهای موج با دقت بالا
• استفاده از EDFA گران قیمت برای تقویت کننده‌ها
• هزینه‌ی راه‌اندازی بالا نسبت به CWDM

معرفی ماژول‌های فیبر نوری CWDM

1. ماژول فیبر نوری سیسکو CWDM SFP 10G 80km
2. ماژول فیبر نوری سیسکو CWDM 1G EZX 1370
3. ماژول فیبر نوری سیسکو CWDM SFP 10G 40km

انتخاب شما کدام است CWDM یا DWDM

تقاضاهای فراوان جهت افزایش پهنای باند سبب به وجود آمدن DWDMها شده است که همین امر هزینه‌ها را تا حد قابل توجهی کاهش داد. CWDMها برای اتصالات کمتر از 10Gbps و در مسافت‌های کوتاه بسیار مناسب می‌باشد. به طور کلی CWDM و DWDM هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که متخصصین باتوجه به نیازهای خود می‌توانند در تجهیزات شبکه از آن ها استفاده نمایند.

گاهی اوقات در ارتباطات فیبر نوری برای انتقال داده‌ها و اطلاعات در فواصل طولانی نیاز به تقویت سیگنال‌ها می‌باشد. در برخی موارد ممکن است سیگنال‌ها بیش از حد تقویت شوند و بیشتر از بازه دریافتی ماژول فیبر نوری باشد و این سیگنال تقویت شده باعث آسیب رساندن به ماژول فیبر نوری نوری شود. به همین منظور برای کاهش قدرت سیگنال‌ها در ارتباطات فیبر نوری از تضعیف کننده‌ها (Attenuator) استفاده می‌شود. این مقاله به بررسی انواع، اصول عملکرد و کاربردهای تضعیف‌کننده‌های فیبر نوری می‌پردازد و به شما کمک می‌کند تا درک جامع و کاملی از تضعیف‌کننده فیبر نوری پیدا کنید.

تضعیف کننده فیبر نوری چیست

تضعیف کننده فیبرنوری یکی از اجزاء اساسی در شبکه‌های فیبرنوری است که برای تنظیم شدت نور در ارتباطات فیبرنوری استفاده می‌شود. این قطعه با کاهش شدت نور، امکان ارتباط و انتقال داده‌ها در فواصل بلند را فراهم می‌کند.

اصول عملکرد تضعیف کننده‌های فیبر نوری

تضعیف‌کننده‌های فیبر نوری با استفاده از سه اصل Gap-loss Principle، Absorptive Principle و Reflective Principle قدرت سیگنال‌های نوری در ارتباطات فیبر نوری را کاهش می‌دهند.

1. Gap-loss Principle

اصل Gap-loss Principle، به این صورت است که فاصله‌ای بین دو فیبر ایجاد می‌شود تا تضعیف سیگنال انجام شود. اتنیتور گپ (Attenuator Gap) برای پیشگیری از اشباع شدن گیرنده‌ها استفاده می‌شود به همین علت نزدیک به فرستنده قرار می‌گیرد. این تضعیف‌کننده‌ها از یک فاصله طولی بین دو فیبر نوری استفاده می‌کنند تا سیگنال نوری از یک فیبر نوری به فیبر نوری دیگر منتقل شده و تضعیف گردد. این اصل اجازه می‌دهد تا نور از فیبر نوری فرستنده خارج شده و پخش شود. زمانی که نور به فیبر نوری گیرنده می‌رسد، بخشی از نور به دلیل وجود یک فاصله و پخشی که رخ داده است، در Cladding از دست می‌رود، به همین علت Attenuator می‌بایست نزدیک به فرستنده قرار گیرد تا عملکرد موثری داشته باشد.

2. Absorptive Principle

اصل جذبی یا جذب (Absorptive Principle)، بخشی از انرژی سیگنال‌های عبوری در فیبر نوری را جذب کرده و به حرارت تبدیل می‌کند. این اصل ساده می‌تواند یک روش موثر برای کاهش قدرت سیگنال‌های نوری باشد.

3. Reflective Principle

مهم ترین افت توان در فیبر نوری به واسطه ی Reflective Principle سیگنال‌ها به وجود می‌آید. نور پخش‌شده موجب تداخل در فیبر نوری می‌شود در نتیجه مقدار نور انتقالی و دریافتی را کاهش می‌دهد. این اصل می‌تواند در ساخت تضعیف کنترل شده‌ای از یک سیگنال به کار گرفته شود. مواد استفاده شده در تضعیف‌کننده فیبر نوری به گونه‌ای تولید می‌شوند که مقدار معینی از سیگنال را بازتاب می‌کنند و تنها بخش مورد نظر از سیگنال بر روی آن منتشر می‌شود.

انواع تضعیف کننده فیبر نوری (Attenuator)

1. تضعیف کننده فیبر نوری ثابت:

تضعیف کننده فیبر نوری ثابت، همانطور که از نامش پیدا است، به طور طبیعی برای داشتن سطح ثابتی از کاهش نور در فیبر نوری طراحی شده است. مقادیر تضعیف اغلب به واحد دسی‌بل (dB) بیان می‌شود. تضعیف کننده‌های نوری ثابت ممکن است از عملکردهای متفاوتی چون either doped fibers، misaligned splices، gap loss  و یا reflective principles  استفاده نمایند. تضعیف کننده فیبر نوری ثابت خود به دو گروه:  In-line و Bulkhead تقسیم می‌شوند:

• تضعیف کننده فیبر نوری ثابت In-line:

تضعیف کننده فیبر نوری ثابت in-line همانند یک پچ کورد است که در میان آن تضعیف کننده نوری in-line قرار می‌گیرد.

• تضعیف کننده فیبر نوری ثابت Bulkhead

تضعیف کننده bulkhead همانند کانکتورها است به این صورت که یک طرف آن به شکل نر می‌باشد تا بتواند مستقیم به تجهیزاتی چون آداپتور، پچ پنل و... متصل شود و طرف دیگر آن از نوع مادگی است تا به کابل‌های پچ کورد فیبر نوری اتصال یابد. همچنین اتنیتورهای دیگری وجود دارند که هر دو سوی آن به شکل مادگی می‌باشد و می‌توان از آن به عنوان آداپتور و تضعیف کننده استفاده نمود. کاربرد این نوع  Attenuator در شبکه‌های محلی (LAN)، سیستم‌های CATV، مراکز تست فیبر نوری و شبکه‌های مخابراتی می‌باشد.

2. تضعیف کننده فیبر نوری متغیر:

تضعیف کننده فیبر نوری متغیر (VOA) یک محدوده‌ی قابل تنظیم دارد که می‌تواند مقدار دقیق توان خروجی را با افت‌های مختلف به دست آورد. این نوع از تضعیف کننده‎‌ها اغلب برای تست و اندازه گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. تضعیف کننده‌های فیبر نوری متغیر هم به دو گروه stepwise variable attenuators و continuously variable attenuators تقسیم می‌شوند.

• تضعیف کننده فیبر نوری متغیر Stepwise

تضعیف کننده Stepwise (گام به گام) می‌تواند افت سیگنال را در 1dB، 0.5dB، 0.1dB تغییر دهد.

• تضعیف کننده فیبر نوری متغیر continuously

تضعیف کننده continuously (پیوسته)  اغلب در محیط‌های کنترل نشده مورد استفاده قرار می‌گیرد چرا که ویژگی‌های سیگنال‌های ورودی و خروجی به طور مداوم به تغییر نیاز دارند. به همین منظور attenuators‌های پیوسته امکان تنظیم برای اعمال تغییرات مورد نیاز را می‌دهد.

• تضعیف کننده فیبر نوری Single mode و Multimode:

تضعیف کننده‌های فیبرنوری را می‌توان بر روی کابل‌های سینگل مود و مالتی مود قرار داد به همین علت می‌توان آن‌ها را به دو گروه Single mode (تک حالته) و Multimode (مالتی مود)  تقسیم نمود. ناگفته نماند که تضعیف کننده‌های فیبر نوری به طور عمده در مسافت‌های طولانی و بر روی کابل‌های سینگل مود مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال تضعیف کننده‌های فیبر نوری سازگار با فیبرهای نور Multimode هم طراحی و تولید شده‌اند.

هنگام انتخاب تضعیف کننده‌ها محدوده تضعیف و طول موج را حتما در نظر بگیرید.

چه زمانی از تضعیف کننده‌های فیبر نوری استفاده کنیم؟

گاهی اوقات سیگنال‌هایی که به گیرنده ارسال می‌شود ممکن است بسیار قوی باشد و بر عناصر دریافت کننده غلبه نماید. قدرت بیش از حد گیرنده‌ها می‌تواند به دلیل عدم تطابق بین فرستنده، گیرنده و یا استفاده از Media converters در مسافت‌های طولانی ایجاد شود.

توان گیرنده به عواملی چون میزان توانی که به فیبر وارد می‌شود و میزان توانی که توسط تضعیف کننده از دست میرود بستگی دارد.

تضعیف کننده‌های فیبر نوری (Fiber Optic Attenuator) یک قطعه در ارتباطات فیبر نوری هستند که برای تنظیم سطح قدرت نور و ایجاد تعادل در سیگنال‌های نوری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات می‌توانند در پروسه‌های تست و اندازه‌گیری، ارزیابی دقیق عملکرد شبکه و انجام تنظیمات لازم به‌کار گرفته شوند.

چگونه Attenuator مناسب انتخاب کنیم؟

برای انتخاب Attenuator (تضعیف کننده فیبر نوری) مناسب باتوجه به کاربردهایی که دارد می‌بایست عوامل مختلفی را در نظر بگیرید از جمله:

• نوع کابل فیبر نوری: اولین و مهم‌ترین مسئله‌ای که در انتخاب تضعیف کننده فیبر نوری باید در نظر بگیرید نوع کابل فیبر نوری است. همانطور که می‌دانید کابل‌های فیبر نوری به دو گروه سینگل مود و مالتی مود تقسیم می‌شوند. به همین علت انتخاب نوع مناسب اتنیتور باتوجه به کابل فیبر نوری بسیار مهم است.
• نوع کانکتور فیبر نوری: بعد از تشخیص نوع کابل فیبر نوری مرحله بعد تشخیص نوع کانکتورهای فیبر نوری است. اتنیتورهای با کانکتورهای فیبرنوری مختلفی مانند LC ،SC ،ST ،FC و MTP®/MPO طراحی و تولید می‌شوند. اطمینان حاصل کنید که نوع صحیحی از Attenuator را انتخاب کرده باشید که با کانکتورهای فیبر نوری شما سازگاری داشته باشد.  همچنین نری و مادگی بودن دو سر آن نیز مهم است مانند FC Mail/FC Famel
• طول موج: ‌Fiber Optic Attenuatorها دارای سطوح تضعیفی متفاوت برای طول موج‌های مختلف مانند 850nm، 1310nm و 1550nm می‌باشد. هنگام انتخاب آن‌ها به طول موج شبکه فیبر نوری خود توجه نمایید.
• نوع پالیش (Polish): تضعیف کننده فیبر نوری با انواع مختلف پالیش‌ها مانند UPC ، APC و PC عرضه می‌شوند. نوع رایج‌تر آن‌ها پالیش UPC یا APC است که برای اغلب شبکه‌های فیبر نوری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• مقدار تضعیف کننده: انواع مختلفی از شبکه‌های فیبر نوری به سطوح تضعیف کننده فیبر نوری متفاوتی نیاز دارند. می‌توان Attenuatorهای فیبر با سطوح تضعیف مختلف را بر اساس نیازهای شبکه خود انتخاب کنید. به عنوان مثال، برای مسافت‌های کوتاه با ماژول‌های فیبر نوری 10G SFP+ ZR، باید Attenuator با مقادیر تضعیف بالاتر را انتخاب کنید تا هرگونه آسیب یا بار اضافی در سمت گیرنده ایجاد نشود.
• شرایط محیطی: اگر شبکه‌ی فیبر نوری شما در شرایط محیطی  پرچالش‌ فعالیت می‌کند، می‌توانید اتنیتورهایی را انتخاب کنید که در شرایط دما، رطوبت و گرد و غبار مقاوم باشند. معمولاً این اتنیتورها دارای استانداردهایی همچون IP67 یا IP68 هستند که نشان‌دهنده‌ی مقاومت آنها در برابر گرد و غبار و آب می‌باشد. از این رو، با انتخاب این نوع اتنیتورها می‌توانید اطمینان حاصل کنید که شبکه‌ی فیبر نوری شما در شرایط محیطی پرچالش به خوبی فعالیت می‌کنند.

سوالات متداول در مورد تضعیف کننده فیبر نوری

کاربرد تضعیف کننده فیبر نوری چیست؟

تضعیف کننده فیبر نوری اغلب برای جبران سطوح توان نوری متفاوت بین دستگاه‌های متصل به یک شبکه فیبر نوری استفاده می‌شود و یا برای کاهش سطح توان نوری برای جلوگیری از اشکال در سیگنال و یا آسیب به تجهیزات حساس اعمال می‌شود.

مهم‌ترین ویژگی تضعیف کننده فیبر نوری چیست؟

مهم‌ترین ویژگی یک تضعیف کننده فیبر نوری، تضعیف آن در مقابل منحنی طول موج است. تضعیف کننده‌های فیبر نوری باید بر روی تمام طول موج‌های استفاده شده در سیستم فیبر نوری اثر یکسان داشته باشند. به مثال زبر توجه کنید:

یک اتنیتور 3db در 1550nm باید شدت نور را در 1550nm به مقدار 3db و یا تا حد امکان نزدیک به آن کاهش دهد. این امر در سیستم WDM (تقسیم چندگانه طول موج) بسیار حائز اهمیت می‌شود.

چگونه Attenuator فیبر نوری را تمیز و نگهداری کنیم؟

نگهداری و تمیز نمودن منظم Attenuator برای عملکرد بهینه بسیار حیاتی است. برای تمیز کردن تضعیف کننده‌ها می‌توان از دستمال‌ بدون پرز KIMTECH و الکل ایزوپروپانول، تمیز کننده‌های قلمی (Pen Cleaner) و رابط‌های اتنیتور استفاده کنید. دقت کنید از لمس مستقیم قسمت پالیش شده با انگشتان برای جلوگیری از آلودگی‌ها خودداری کنید. علاوه بر این اطمینان حاصل کنید زمانی که از اتنیتورها استفاده نمی‌کنید آن‌ها را در یک محیط تمیز و خشک نگهداری کنید.

عمر مفید اتنیتورهای فیبر نوری چقدر است؟

اتنیتورهای فیبر نوری دستگاه‌های غیرفعال بدون فیبر نوری هستند، که باعث مقاومت بالای آن‌ها می‌شود و دارای عمر مفید طولانی هستند.

تضعیف کننده‌های فیبر نوری (Fiber Optic Attenuator) یک قطعه در ارتباطات فیبر نوری هستند که برای تنظیم سطح قدرت نور و ایجاد تعادل در سیگنال‌های نوری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات می‌توانند در پروسه‌های تست و اندازه‌گیری، ارزیابی دقیق عملکرد شبکه و انجام تنظیمات لازم به‌کار گرفته شوند. همچنین با در نظر گرفتن عواملی مانند نوع Polish، نوع کانکتور، نوع کابل فیبر نوری، طول موج، مقدار تضعیف و شرایط محیط کاری می‌توان یک انتخاب مناسب داشته باشید.