نحوه شناسائی کانکتورهای فیبر نوری

نحوه نام گذاری کانکتورها، پچ کوردهای فیبر نوری و پیگتیل های فیبر نوری چالشی است که افراد تازه کار با آن مواجه می شوند، بر همین اساس در این مقاله ابتدا با انواع کانکتور آشنا شده و در ادامه نامگذاری پچ-کورد و پیگتیل را هم به آسانی خواهید آموخت.
کانکتورهای فیبر نوری رابط بین ماژول ها یا آداپتورهای فیبر نوری و کابل فیبر نوری هستند. کانکتورهای فیبر نوری به دو دسته مالتی مود (Multi Mode) و سینگل مود (Single Mode) دسته بندی می‌شوند. کانکتورها از سه قسمت اصلی فرول (Ferrule)، بدنه (Body) و بوت (BOOT) ساخته می‌شوند.

شکل 1 - شکل فرول در کانکتور فیبر نوری

فرول (Ferrule) در کانکتور:

قسمت استوانه‌ای سفید رنگ جلوی کانکتور است که فیبر دقیقا در وسط آن قرار می‌گیرد. فرول‌ها از لحاظ اندازه به 2/5 میلی متری و 1/25 میلی متری دسته بندی می‌شوند.

همچنین فرول‌ها از لحاظ شکل ظاهری به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• PC:    سطح مقطع فرول تخت است.
• UPC: سطح مقطع فرول تقربیا کروی شکل است.
• APC: سطح مقطع فرول یک زاویه 8 درجه دارد.

شکل 2 - تفاوت فرول‌های کانکتورها

بدنه‌ی کانکتور:

معمولا رنگ و اندازه ی بدنه نشانگر نوع کانکتور و نام کانکتور است.

اگر کانکتورهای فیبر نوری را به دو دسته کانکتورهای سینگل مود و کانکتورهای مالتی مود تقسیم کنیم رنگ کانکتورها به شکل زیر خواهد بود:

• کانکتورهای مالتی مود:

1. کرم رنگ: OM1, OM2, OM3, OM4

2. Aqua (آبی یا نیلی): OM3

3. ارغوانی: OM4

4. سبز فسفری: OM5

• کانکتورهای سینگل مود:

1. آبی: PC-UPC

2. سبز: APC

شکل 3 - کانکتورهای فیبر نوری به تفکیک رنگ

دسته بندی کانکتورها از لحاظ شکل ظاهری:

1. SC: که به آن Standard Connector می گویند و در ایران به سارا کانکتور معروف است. ابعاد آن میلی متر و از نوع فشاری و کششی است.

2. LC: که به آن Lucent connector می گویند و در ایران به لیلا کانکتور معروف است. ابعاد آن میلی متر و از نوع فشاری و کششی است.

3. FC: که به آن Ferrule connector می گویند و در ایران به فرهاد کانکتور معروف است. ابعاد آن میلی متر و به شکل گرد فلزی از نوع پیچی است.

4. ST: که به آن  Student connector یا Straight tip هم می گویند که به شکل گرد فلزی و شبیه کانکتورهای bnc در آداپتور قرار می‌گیرند.

5. MTP/MPO: این نوع کانکتورها به کانکتورهای TRUNK هم معروف هستند.

6.SMA: کانکتور SMA905 و SMA906 با فرول های فولادی ضد زنگ و دقت بالا، برای کابل های فیبرنوری پلاستیکی ایده آل است.

7.E2000: تفاوت آن با LC این است که در انتهای فیبر یک درپوش محافظ وجود دارد.

8.DIN: کانکتوری با بدنه فلزی و کوچکتر از fc است که نسبت به fc طول بلندتری دارد.

9.BICONIC: کانکتور Biconic با یک بست پلیمری، عملکرد بالایی را برای فبیرهای Singlemode و Multimode تامین می کند.

شکل 4 - کانکتور ها از لحاظ شکل ظاهری

بوت (Boot) کانکتور:

با توجه به نوع روکش کابل های فیبر نوری که به کانکتور وصل می شود BOOT آن هم متفاوت است. مثلا Boot کابل 900 میکرون کوچک تر و Boot برای کابل های 2mm و 3mm بزرگ تر است.

نامگذاری پچ کوردها (Patch Cord) یا پیگتیل ها (Pigtail) با توجه به نوع کانکتورهای آن:

تا اینجا می توانیم کانکتور را به خوبی شناسائی کنیم و با استفاده از فرمول زیر به نامگذاری پچ-کوردها و پیگتیل ها هم مسلط شویم»

  نام پچ کورد فیبر نوری یا پیگتیل فیبر نوری = قطر کابل + شکل سطح مقطع فرول+ شکل ظاهری کانکتور

شکل 5 - روش نامگذاری پچ کوردها و پیگتیل‌های فیبر نوری

به عنوان مثال در شکل فوق نامگذاری به شرح زیر خواهند بود:

1. SC/UPC-SM,3mm
2. SC/APC-SM,2mm
3. LC/UPC-SM-900Micron

نکته 1: کابل زرد رنگ همیشه سینگل مود (Single Mode) است و در مثال فوق به همین دلیل SM آمده است.
نکته 2:  3MM و 0.9MM یا 900Micron هم بر اساس توضیحات همین مقاله قطر کابل هستند.